Zazwyczaj ufamy, że powietrze w naszym domu jest bezpieczne i czyste, przynajmniej od tego na zewnątrz. W okresie zimowym możemy się obawiać powietrza z zewnątrz pełnego spalin i smogu. Jednak większość zanieczyszczeń powietrza ma źródło w naszym domu, tylko część zanieczyszczeń dostaje się do naszych domów z zewnątrz.
Co powoduje złą jakość powietrza w domu?
Zła jakość powietrza może być spowodowana wieloma czynnikami. Niektóre z najczęstszych przyczyn to dym papierosowy, nieodpowiednia wentylacja, niewłaściwie stosowane środki czystości lub wysoka wilgotność sprzyjająca rozrostowi pleśni.
Mniej oczywiste źródła zanieczyszczeń to meble, panele podłogowe, tworzywa sztuczne z których mogą się wydzielać lotne związki organiczne. Lotne związki organiczne, w skrócie LZO lub VOC (ang. volatile organic compounds), to grupa substancji chemicznych szkodliwych dla zdrowia. Mimo to są szeroko stosowane w wielu popularnych produktach.
Inne potencjalne źródła zanieczyszczeń powietrza w domu.
-
Świece zapachowe - emitują wiele toksycznych związków, na przykład rakotwórczy toluen i benzen,
-
Wentylacja - konieczne jest zapewnienie stałego dopływu świeżego powietrza do wnętrza budynku oraz usuwanie powietrza zanieczyszczonego,
-
Kominek - dym z kominka zawiera tlenek siarki, tlenek azotu, tlenek węgla.
Dlaczego jakość powietrza jest ważna?
Jakość powietrza jest ważna, ponieważ ma bezpośredni wpływ na zdrowie ludzi i środowisko. Statystyki przed pandemią pokazywały, że człowiek większość czasu spędzał w pomieszczeniach zamkniętych. Okres pandemii zapewne przyczynił się do wydłużenia tego czasu.
Nasze zdrowie zależy od jakości powietrza, a ludzie mieszkający na terenach uprzemysłowionych doskonale to rozumieją. Jak ich działalność wpływa na jakość powietrza i zdrowie najbliższych.
Polska jako jeden z krajów Unii Europejskiej jest liderem zachorowań na choroby onkologiczne. Oczywiście trudno wskazać zanieczyszczenie powietrza jako główny czynnik zachorowalności, ale to na pewno nie pomaga. Co roku słyszymy, że smog i zanieczyszczenie powietrza są istotnymi czynnikami zachorowalności.
Pieniądze są jak powietrze czy miłość - nieważne, jeśli ma się ich dosyć, ale rozpaczliwie ważne, gdy ich brakuje.
Terry Pratchett
Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie McGill w Kanadzie od 1991 do 2016 roku sugerują, że nanocząsteczki zanieczyszczeń powietrza mogą być związane z zapadaniem na nowotwór mózgu. Jest to zaskakujące, ponieważ bariera krew-mózg jest dość szczelna. Wcześniej zanieczyszczenie powietrza wiązano bardziej z rakiem płuc niż z rakiem mózgu.
Raport Europejskiej Agencji Środowiska z 2022 roku na temat jakości powietrza w europie.
"Zanieczyszczenie powietrza jest największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia w Europie i znacząco wpływa na zdrowie ludności europejskiej, zwłaszcza na obszarach miejskich. Mimo że w ciągu ostatnich dwudziestu lat emisje kluczowych zanieczyszczeń powietrza i ich stężenie w powietrzu znacznie spadły w Europie, jakość powietrza na wielu obszarach pozostaje niska."
Raport wskazuje, że zanieczyszczenie powietrza jest głównym problemem zdrowotnym dla Europejczyków.
"W 2020 roku w Unii Europejskiej 96% populacji miejskiej było narażone na poziomy drobnego pyłu zawieszonego powyżej poziomu wytycznych zdrowotnych określonych przez Światową Organizację Zdrowia."
źródło: Air quality in Europe 2022 — European Environment Agency
Wpływ jakości powietrza na zdrowie?
Zanieczyszczenie powietrza jest poważnym problemem środowiskowym i zdrowotnym. Wiąże się z wieloma długotrwałymi problemami zdrowotnymi i jest zagrożeniem dla nas wszystkich, a w szczególności dla dzieci, osób starszych, osób z chorobami serca lub płuc.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała zanieczyszczenie powietrza za główną przyczynę chorób przewlekłych, takich jak rak i choroby serca. Istnieje wiele badań dotyczących szkodliwości zanieczyszczeń na organizm człowieka.
Jakie są objawy złej jakości powietrza w pomieszczeniach?
Zła jakość powietrza w pomieszczeniach jest wynikiem gromadzenia się zanieczyszczeń. Do tego stopnia, że nasz organizm reaguje silnymi objawami.
Niektóre objawy złej jakości powietrza w pomieszczeniach to:
-
podrażnienie oczu,
-
zmiany w układzie oddechowym, suchość w ustach, gardle lub nosie,
-
napady kaszlu i astmy
-
ból głowy,
-
trudności ze snem i pogorszenie jego jakości,
Jak sprawdzić jakość powietrza w domu?
Najczęściej zainteresowanie jakością powietrza pojawia się w momencie wystąpienia objawów chorobowych u dzieci, takich jak alergie, częste choroby, bóle głowy niewiadomego pochodzenia czy inne dolegliwości u domowników.
Bez specjalnych czujników nie jesteśmy wstanie sprawdzić faktycznego stanu powietrza. Natomiast istnieje kilka przesłanek dla których warto wyposażyć się w czujnik czystości powietrza.
Czystość kratek wentylacyjnych lub częsta potrzeba ich czyszczenia może świadczyć o złej jakości powietrza. Wystąpienia wyżej wymienionych objawów, takich jak kaszel, suchość w gardle, czy podrażnienie oczu. Odczuwalna wysoka wilgotność powietrza lub występowanie ognisk pleśni może świadczyć o złej jakości powietrza. Pojawienie się uciążliwych objawów można skorelować z zakupem nowych mebli, ubrań czy niedawnym remontem.
Ostatecznie najlepszym sposobem na sprawdzenie jakości powietrza w domu jest użycie czujnika jakości powietrza, który mierzy poziom cząstek stałych w powietrzu (PM1,0 lub PM2,5). Takie czujniki mogą zmierzyć wilgotność, temperaturę i poziom CO2.
W czujniki jakości powietrza wyposażone są wszelkiego rodzaju oczyszczacze oraz klimatyzatory z funkcją oczyszczania powietrza.
Jak mogę poprawić jakość powietrza w domu?
Istnieje kilka sposobów na poprawę jakości powietrza w domu. Od wyeliminowania źródeł zanieczyszczeń, czyszczenia wykładzin podłogowych i dywanów po zakup roślin doniczkowych, trudność tych rozwiązań polega na tym, że ich działanie nie zawsze jest pewne i skuteczne.
Innym sposobem na poprawę jakości powietrza w pomieszczeniach jest okresowe otwieranie okien i drzwi w ciągu dnia – zwłaszcza w okresach dużego zanieczyszczenia, rano lub wieczorem. Pozwoli to na dopływ świeżego powietrza z zewnątrz i zastąpienie zanieczyszczonego powietrza.
Zastosowanie tego typu rozwiązania może być dość kosztowne, szczególnie w okresie rosnących cen i kosztów za ogrzewanie.
Bardziej efektywnym i długofalowym rozwiązaniem może być zlecenie ekspertyzy i zaproponowania rozwiązania specjaliście.
Jeżeli jesteśmy na etapie projektowania domu lub mamy zamiar go wybudować warto pomyśleć o rekuperacji, jest to wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Każdy rekuperator posiada odpowiedni system filtrów, który może zapewnić nam wysoką jakość powietrza i odzysk ciepła.
Jedną z najpopularniejszych metod jest stosowanie oczyszczaczy powietrza, skutecznie usuwają alergeny, zanieczyszczenia stałe i chemiczne. Odbywa się to za pomocą systemu filtrów, który wychwytuje cząsteczki, takie jak kurz, pyłki, sierść zwierząt domowych, dym i inne małe cząsteczki w powietrzu.
Niektóre oczyszczacze posiadają funkcję osuszania lub nawilżania, czyniąc je urządzeniami wielofunkcyjnymi.
Podobnie ma to miejsce w sytuacji klimatyzatorów, których możliwości nie ograniczają się jedynie do chłodzenia. Obecne klimatyzatory mają możliwość wydajnego ogrzewania a system filtrów zapewnia czyste powietrze nawet zimą. Producenci klimatyzatorów często chwalą się możliwościami swoich urządzeń. Nowoczesna klimatyzacja może spełniać funkcję oczyszczacza powietrza, osuszacza a dodatkowe czujniki jakości powietrza pozwalają monitorować jego czystość.
Wniosek: Jak poprawić poprawiając jakość powietrza w domu
Zanieczyszczenie powietrza jest jednym z poważniejszych zagrożeń dla zdrowia w domu. Może być przyczyną astmy i innych problemów z oddychaniem .To zagrożenie, które nie jest oczywiste i może być spowodowane wieloma czynnikami, na które warto zwrócić uwagę.
Jeśli chcesz poprawić jakość powietrza w domu, powinieneś wyeliminować potencjalne, źródła zanieczyszczeń unikać produktów szkodliwych. Możesz także użyć oczyszczacza powietrza lub rozważyć zainstalowanie klimatyzacji z funkcją oczyszczania powietrza.