Dzięki stosowaniu wentylacji mechanicznej utrzymujemy odpowiedni komfort w pomieszczeniach, ale również zmniejszamy ludzki wpływ na środowisko, a dodatkowo zmniejszamy koszty utrzymania budynku. Artykuł porusza podstawową tematykę zakresu wentylacji mechanicznej.

 

Wentylacja mechaniczna – co to jest?

Wentylacja mechaniczna to przepływ powietrza w pomieszczeniach przez budynek za pomoca kanałów wentylacyjnych. Ruch powietrza w kanałach jest wymuszony za pomoca wentylatorów. Powietrze przed trafieniem do pomieszczeń podane jest obróbce ( filtracji ogrzewaniu, jonizacji ) w celu utrzymania komfortu cieplnego i zmniejszenia ilości energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń (okres letni). Wentylację mechaniczną stosuje się w celu dostarczeniu świeżego powietrza do pomieszczeń budynku i obniżenia wilgotności oraz zmniejszenia stężenia zanieczyszczeń, takich jak kurz, drobnoustroje, nieprzyjemne zapachy, dwutlenek węgla i smog etc.

 

Wentylacja mechaniczna – jak to działa?

System wentylacji mechanicznej składa się z wentylatora i przewodu wlotowego powietrza, połączonego z przestrzenią rozprężną na dachu lub na zewnątrz budynku. Świeże powietrze z zewnątrz wchodzi do budynku i przechodzi przez przewody do jego wnętrza. W zależności od orientacji budynku i innych czynników, powietrze to może przedostawać się przez otwór wlotowy do pomieszczenia klimatyzowanego lub może przechodzić przez przewody do przestrzeni powietrznej zwrotnej. W tym samym czasie zanieczyszczone powietrze wewnętrzne jest usuwane z budynku, zwykle przez otwór wywiewny.

W zależności od budynku, przewody maja różną długość lub przekrój. Dobiera się je tak, powietrze poruszało się w nich z prędkością 3-4 m/s. Wyższej prędkości przepływu powietrza towarzyszyć może uciążliwy hałas.

Większe systemy wentylacyjne wyposażone są w centrale wentylacyjne (jak na zdjęciu po prawej), które umożliwiają obróbkę powietrza. Po przez odzysk ciepła lub jego schładzanie. Powietrze na wstępnie jest filtrowane przez system filtrów, ewentualnie jonizowane i nawilżane.

 

Wentylacja mechaniczna – rodzaje.

Kierunek ruchu powietrza definiuje z jakim rodzajem wentylacji mamy do czynienia. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje wentylacji mechanicznej.

Wentylacja nawiewna – powietrze dostaje się do budynku przez sieć kanałów i jest usuwane z powrotem na zewnątrz. W tym systemie nie stosuje się wymiennika ciepła.

Wentylacja nadmiarowa (lub wyciągowa) – powietrze jest usuwane. Powietrze jest usuwane na zewnątrz, podczas gdy powietrze napływające jest nawiewane. Jest to najbardziej rozpowszechniony typ wentylacji mechanicznej.

Wentylacja powrotna (lub nawiewna) – powietrze jest usuwane na zewnątrz, podczas gdy powietrze wpływające jest nawiewane. Ten typ wentylacji mechanicznej jest stosowany w budynkach, które mają zewnętrzny kanał nawiewny.

Wentylacja kombinowana – ten system jest stosowany, gdy budynek jest zaopatrywany w powietrze ze źródła naturalnego lub z systemu mechanicznego, takiego jak system wentylacyjny.

Mechaniczna wentylacja wyciągowa.

Mechaniczna wentylacja wywiewna (czasem nazywana mechanicznym wyciągiem) to metoda zarządzania przepływem powietrza, która wykorzystuje wentylatory wraz z przewodami do zasysania powietrza wewnętrznego przez system klimatyzacyjny budynku i odprowadzania go na zewnątrz. Dzięki podciśnieniu świeże powietrze dostaje się do budynku poprzez infiltracje, szpary w oknach i drzwiach. Przykładem takiej wentylacji wywiewnej jest okap kuchenny lub wentylator w łazienkach.

Wentylację wywiewną najczęściej stosuje się w pomieszczeniach o dużej wilgotności jak łazienka lub kuchnie, w celu usunięcia zapachów lub wilgoci. Wilgotne powietrze jest usuwane przez kominy, wyrzutnie jak na zdjęciu po prawej stronie.

 

Wentylacja mechaniczna nawiewna.

Wentylacja nawiewna działa w odwrotny sposób niż wentylacja wywiewna. Powietrze jest rozprowadzane po pomieszczeniach, a jego nadmiar samoczynnie odpływa przez nieszczelności w oknach, drzwiach etc.

Powietrze wprowadzane do budynku ulega wstępnej obróbce np. by uniknąć wychłodzenia stosuje się nagrzewnice powietrza. Stosuje się również systemy filtrów w celu uniknięcia wprowadzania zanieczyszczeń.

Wentylacja mechaniczna a wentylacja grawitacyjna – na czym polega różnica?

Wentylacja mechaniczna wymaga zastosowania kanałów wentylacyjnych poziomych, powietrze jest wprawiane w ruch przy pomocy wentylatorów, dzięki czemu można zastosować szereg elementów jak wymienniki ciepła, filtry, jonizatory. Wymuszony ruch powietrza pozwala nam na jego obróbkę.

W przypadku wentylacji grawitacyjnej, ruch powietrza odbywa się w sposób naturalny z góry do dołu, instalacje stanowią pionowe kanały wentylacyjne. Wentylacja grawitacyjna jest łatwiejsza w instalacji, cichsza i mniej inwazyjna niż wentylacja mechaniczna. Jest też zwykle tańsza w instalacji niż wentylacja mechaniczna. Jednak przy wyborze pomiędzy tymi dwoma systemami należy wziąć pod uwagę wiele innych czynników, takich jak preferencje estetyczne, ilość miejsca w budynku oraz pożądany poziom komfortu użytkowników.

Wentylacja mechaniczna pozwala na znaczący odzysk ciepła, pozwala to na znaczące zmniejszenie kosztów eksploatacji budynku, lecz wiąże się z wyższym nakładem inwestycyjnym.

 

Wentylacja mechaniczna nawiewna-wywiewno z odzyskiem ciepła.

Mechaniczna wentylacja wywiewno-nawiewno odzyskiem ciepła (zwana również rekuperacją) to połączenie mechanicznej wentylacji wyciągowej i nawiewnej z odzyskiem ciepła. Stosuje się ją do odzysku ciepła z powietrza po przez wymiennik ciepła, Powietrze usuwane na zewnatrz w centrali wentylacyjnej za pośrednictwem wymiennika ciepła odaje swoje ciepło, ogrzewając tym samym strumień świeżego powietrza z zewnątrz. Takie systemy powszechnie są stosowane w komercyjnych systemach wentylacyjnych, basenach. Na zdjęciu widzimy wnętrze centrali wentylacyjnej, dokładnie rekuperatora. W środku rekuperatora widzimy wymiennik krzyżowy zaznaczony na żółto w którym dochodzi do ogrzania powietrza czerpanego z zewnątrz, po odaniu energi cieplnej powietrze z wewnątrz jest wyrzucane na zewnątrz budynku. W lewym i prawym rogu rekuperatora zaznaczone są wentylatory, które wymuszają ruch powietrza w instalacji. W zalezności od modelu rekuperator posiada możliwość jonizacji powietrza, odzysku wilgoci w przypadku rekuperatorów entalipicznych oraz opcje monitoringu parametrów przy pomocy aplikacji.

 

Wentylacja mechaniczna – koszt?

Decydując się na wentylacje mechaniczną, trzeba uwzględnić wszystkie koszty związane z projektem, doborem i zakupem urządzeń oraz samego montażu. Większość z nich nie jesteśmy wstanie przedstawić, wiąże się to z długością zastosowania przewodów, modelem dobranego urządzenia oraz prac wymaganych przy instalacji. Możemy szacować koszty inwestycji, w zależności od powierzchni cena za instalację wahać się może od 5 tysięcy zł do 25 tysięcy zł przy budynku 200m2.

Warto pamiętać że decydujac się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, dokonujemy inwestycji, cena opału czy paliw kopalnych sukcesywnie z roku na rok rośnie co przemawia za budową domu energooszczędnego.

Na koszty wentylacji mechanicznej składa się również roczna obsługa, wymiany filtrów i serwis. Zatem dokładną cenę instalacji w Twoim domu po konsultacji z fachowcem.

 

Ile energii elektrycznej zużywa wentylacja mechaniczna?

Koszty eksploatacji systemu wentylacyjnego opartego o centrale wentylacyjną lub rekuperator wynikają głównie z mocy zastosowanego urządzenia. W przypadku domowej wentylacji mechanicznej typu rekuperacja koszt prądu wynosi orientacyjnie od 140 zł do 250 zł rocznie.

 

Czy wentylacja mechaniczna jest warta inwestycji?

Wentylacja mechaniczna to świetny sposób na zwiększenie komfortu w domu i obniżenie rachunków za energię. Ważne jest jednak, aby przed podjęciem decyzji o inwestycji, warto rozważyć wszystkie opcje. Wybierając pomiędzy wentylacją mechaniczną a grawitacyjną, należy zastanowić się nad wielkością domu i ilością przestrzeni, którą chcemy chłodzić lub ogrzewać.

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła doskonale się sprawdza w domach energooszczędnych oraz domach pasywnych. Temat wentylacji dla domów poruszyliśmy w artykule o rekuperacji do którego zachęcamy.

 

Wentylacja mechaniczna w starym domu a nowym budownictwie – co warto wiedzieć.

Wentylacja mechaniczna w gotowym budynku, posiadającym najczęściej wentylację grawitacyjną jest trudniejsze. Kwestia czy to stary czy nowy dom nie mają większego znaczenia, ponieważ większość montażu wentylacji odbywa się w trakcje jego budowy.

Wiąże się to z potrzebą rozprowadzania kanałów, przebijania się przez ściany budynku, unikania istniejących instalacji, a nawet rozprowadzaniem kanałów w podsadzce budynku. Po montażu instalacji wentylacyjnej taki budynek wymaga generalnego remontu. Na zdjęciu widzimy  instalacje wentylacjyjną zakrytą sufitem podwieszanym, często spotykanym w galeriach czy biurach. W warunkach domowych kanały, będą o wiele mniejsze, ale zdjęcie pomaga uzmysłowić sobie ilość kanałów i trudnośc rozprowadzenia takiej ilości przewodów w zamieszkałym budynku.

Decyzja na temat wentylacji mechanicznej w domu powinna być podjęta na etapie projektowania, w celu uniknięcia dodatkowej pracy i niepotrzebnych kosztów.

 

Zalety i wady wentylacji mechanicznej.

Wentylacja mechaniczna pozwala na wstępną obróbkę powietrza. System filtrów i jonizatorów pozwala na pozbycie się pyłków drobnoustrojów a nawet smogu z powietrza. Ma to duże znaczenie w okresie zimowym. Doskonałe rozwiązanie dla osób z alergiami na kurz, pyłki, roztocza.

Dla naszego komfortu możemy zaprogramować system odnośnie intensywności wymiany powietrza, ma to znaczenie w okresach zimowych lub letnich. Dzięki zastosowaniu wymienników ciepła HRV lub ERV ( entalpicznych ) odzyskujemy ciepło w zakresie 30-50 % w zależności od systemu. Jest to duża zaleta systemu wentylacji mechanicznej, często wykorzystywana w domach energooszczędnych i pasywnych.

Wadą wentylacji mechanicznej jest konieczność poniesienia dodatkowych kosztów inwestycyjnych na początku budowy. Decyzja o montażu wentylacji mechanicznej, najczęściej musi być podjęta na początku budowy domu. Wentylacja mechaniczna wymaga fachowego montażu i doboru odpowiedniego urządzenia. Źle zaprojektowana lub zamontowana instalacja może być źródłem hałasu lub niskiej wydajności.

Jak każde urządzenie mechaniczne, wentylacja wymaga serwisu i przeglądów co wiąże się dodatkowymi kosztami obsługi. Urządzenia tego typu rzadko ulegają awarii, dzięki coraz lepszej technologi. Warto pamiętać że rekuperacja to urządzenie mechaniczne i jak każde może ulec awarii.

 

Wentylacja mechaniczna – czy warto ?

Jeżeli koszty na początku budowy nie stanowią dla Ciebie problemu to wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła jest dobrym pomysłem wartym rozawżenia. Ponieważ znacząco obniża koszty użytkowania domu w okresie grzewczym. Jest to pierwszy system jeżeli myślimy o domu energooszczędnym lub pasywnym. Ostatecznie decyzję warto podjąć po konsultacji z fachowcem, który pomoże odpowiedzieć na nurtujące pytania oraz przedstawić bilans zysków i strat.