Inwestycja w pompę ciepła to krok w stronę nowoczesnego, ekologicznego i ekonomicznego ogrzewania. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tego rozwiązania i uniknąć rozczarowań, kluczowe jest odpowiednie przygotowanie budynku. Jednym z najważniejszych elementów tego procesu jest audyt energetyczny. Wiele osób zastanawia się, czy potrzeba audyt przed instalacją pompy ciepła, kiedy jest on obowiązkowy i jakie korzyści przynosi. Ten artykuł ma na celu rozwianie tych wątpliwości, przedstawiając, kiedy audyt energetyczny jest konieczny przed montażem pompy ciepła, co daje jego przeprowadzenie oraz jakie są najlepsze praktyki w zakresie przygotowania domu pod pompę ciepła.

1. Audyt energetyczny – co to jest i dlaczego jest tak ważny?

Audyt energetyczny to szczegółowa analiza zużycia energii w budynku, mająca na celu identyfikację obszarów, w których dochodzi do strat ciepła, oraz wskazanie optymalnych rozwiązań termomodernizacyjnych. W kontekście montażu pompy ciepła, audyt jest nieocenionym narzędziem, które pozwala na:

• Dokładne obliczenie zapotrzebowania na ciepło: Pompa ciepła musi być precyzyjnie dobrana do rzeczywistych potrzeb budynku. Zbyt mała moc będzie skutkować niedogrzewaniem, zbyt duża – nieefektywną pracą i wyższymi kosztami inwestycyjnymi. Audyt pozwala na obliczenia zapotrzebowania ciepła i dobór urządzenia o optymalnej mocy [10].
• Identyfikację i ocenę strat ciepła: Audytor energetyczny, często wykorzystując kamerę termowizyjną i wykonując audyt termowizyjny, jest w stanie wskazać miejsca, przez które ucieka ciepło (np. nieszczelne okna, słabo izolowane ściany, dach). Pozwala to na zaplanowanie skutecznej izolacji przed pompą ciepła [9].
• Wskazanie optymalnych działań termomodernizacyjnych: Na podstawie analizy, audytor rekomenduje konkretne prace, takie jak wymiana okien przed pompą, docieplenie przegród czy modernizacja wentylacji, które należy wykonać przed instalacją pompy ciepła, aby zminimalizować straty ciepła dom [9, 10].
• Oszacowanie kosztów i korzyści: Audyt energetyczny zawiera również wyliczenia dotyczące kosztów proponowanych modernizacji, przewidywanych oszczędności energetycznych, czasu zwrotu inwestycji oraz możliwej redukcji emisji CO2 [10].

2. Kiedy audyt energetyczny jest obowiązkowy przed montażem pompy ciepła?

Od 14 czerwca 2024 roku, a w pełni od 31 marca 2025 roku, audyt energetyczny jest obowiązkowy dla wszystkich, którzy chcą skorzystać z dofinansowania na zakup i montaż pompy ciepła w ramach programu „Czyste Powietrze” [1, 2, 3, 4, 5]. Głównym celem tego wymogu jest ochrona beneficjentów przed skutkami montażu pomp ciepła w budynkach, które nie są odpowiednio przygotowane termicznie. Wcześniej zdarzało się, że pompy ciepła były instalowane w nieocieplonych domach, co prowadziło do wysokich rachunków za prąd i niezadowolenia użytkowników [8].

Obowiązek ten dotyczy pomp ciepła, które są dofinansowywane z programu „Czyste Powietrze”. Jeśli inwestycja jest realizowana bez wsparcia publicznego, audyt nie jest formalnie wymagany, ale jego przeprowadzenie jest zawsze zalecane ze względów ekonomicznych i technicznych.

3. Co daje audyt energetyczny – korzyści dla inwestora

c) Niższe koszty eksploatacji

Zoptymalizowany budynek z odpowiednio dobraną pompą ciepła zużywa mniej energii. To bezpośrednio wpływa na niższe koszty ogrzewania pompą ciepła i większe oszczędności pompa ciepła w dłuższej perspektywie.

d) Dostęp do dofinansowań

Jak wspomniano, audyt energetyczny jest obecnie obowiązkowym elementem ubiegania się o dotacje z programu „Czyste Powietrze” na pompy ciepła. Bez niego, uzyskanie wsparcia finansowego jest niemożliwe [1, 2, 3, 4, 5].

e) Zwiększenie komfortu cieplnego

Termomodernizacja budynku, poprzedzona audytem, eliminuje mostki termiczne i poprawia ogólną izolacyjność, co przekłada się na bardziej stabilną temperaturę w pomieszczeniach i wyższy komfort cieplny.

f) Wzrost wartości nieruchomości

Budynek o wysokiej efektywności energetycznej, potwierdzonej świadectwem energetycznym (które jest wynikiem audytu), jest bardziej atrakcyjny na rynku nieruchomości i osiąga wyższą wartość.

4. Elementy audytu energetycznego i powiązane badania

Kompleksowy audyt energetyczny, szczególnie ten wykonywany w ramach przygotowania domu pompa ciepła, może obejmować różne elementy:

• Ocena stanu technicznego budynku: Analiza konstrukcji, materiałów izolacyjnych, stolarki okiennej i drzwiowej.
• Analiza zużycia energii: Badanie rachunków za energię z poprzednich lat.
• Kamera termowizyjna i audyt termowizyjny: Pozwala na wizualizację miejsc ucieczki ciepła i mostków termicznych [9].
• Badanie szczelności budynku (Blower Door Test): Mierzy stopień nieszczelności budynku, co jest kluczowe dla oceny efektywności wentylacji i strat ciepła [11].
• Opracowanie wariantów termomodernizacyjnych: Przedstawienie różnych scenariuszy modernizacji wraz z analizą kosztów i korzyści.
• Opracowanie świadectwa energetycznego: Dokument podsumowujący efektywność energetyczną budynku.

5. Koszt audytu energetycznego i wybór audytora

Koszt audytu energetycznego waha się w zależności od wielkości i złożoności budynku. Dla standardowego domu jednorodzinnego (do 150 m²) ceny wynoszą od 800 do 1500 zł. Audyt energetyczny z termowizją to wydatek rzędu 1200-2000 zł. W ramach programu „Czyste Powietrze” można uzyskać dofinansowanie na audyt, jednak średnia cena audytu często przewyższa możliwą do uzyskania dotację [12, 13, 14].

Wybierając audytora energetycznego, należy upewnić się, że posiada on odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie. Certyfikowany audytor powinien być w stanie nie tylko przeprowadzić rzetelną analizę, ale także doradzić w wyborze najlepszych rozwiązań.

Podsumowanie

Audyt energetyczny przed pompą ciepła to nie tylko wymóg formalny w przypadku ubiegania się o dotacje, ale przede wszystkim strategiczna inwestycja, która zapewnia optymalne działanie systemu grzewczego i maksymalne oszczędności. Dzięki niemu możliwe jest precyzyjne obliczenie zapotrzebowania ciepła, identyfikacja strat ciepła dom oraz zaplanowanie skutecznej termomodernizacji przed pompą. W FHU Inventor rozumiemy znaczenie kompleksowego podejścia do inwestycji w pompę ciepła. Oferujemy wsparcie w zakresie audytów energetycznych oraz doradztwo w wyborze i montażu pomp ciepła, aby Twój dom był energooszczędny, komfortowy i gotowy na przyszłość.

Referencje:

[1] E-certyfikator.pl. (2024, 5 września). Audyt energetyczny a pompa ciepła – czy jest obowiązkowy?. [https://e-certyfikator.pl/blog/audyt-energetyczny-a-pompa-ciepla/]

[2] Buims.pl. (2025, 29 lipca). Audyt energetyczny dla pompy ciepła – Czy jest obowiązkowy w 2025?. [https://buims.pl/audyt-energetyczny-dla-pompy-ciepla-czy-jest-obowiazkowy-w-2025/]

[3] Czystepowietrze.gov.pl. (2024, 11 czerwca). Zmiany w programie Czyste Powietrze dotyczące pomp…. [https://czystepowietrze.gov.pl/wazne-komunikaty/zmiany-w-programie-czyste-powietrze-dotyczace-pomp-ciepla]

[4] Dedietrich.pl. (2024, 21 czerwca). Dlaczego audyt energetyczny jest obowiązkowy przy…. [https://dedietrich.pl/blog/dlaczego-audyt-energetyczny-jest-obowiazkowy-przy-inwestycji-w-pompe-ciepla-nfosigw-wyjasnia-zmiany-w-programie-czyste-powietrze/]

[5] Globenergia.pl. (2024, 20 czerwca). Dlaczego przy inwestycji w pompę ciepła audyt jest…. [https://globenergia.pl/dlaczego-przy-inwestycji-w-pompe-ciepla-audyt-jest-obowiazkowy-nfosigw-wyjasnia-zmiany-w-czystym-powietrzu/]

[6] Inspekcjadomu.pl. (2025, 20 marca). Nowe zasady „Czyste Powietrze” 2025 – co musisz…. [https://www.inspekcjadomu.pl/porady/nowe-zasady-czyste-powietrze-2025/]

[7] Globenergia.pl. (2024, 23 maja). Audyt energetyczny obowiązkowy przed montażem pompy…. [https://globenergia.pl/audyt-energetyczny-obowiazkowy-przed-montazem-pompy-ciepla/]

[8] Buims.pl. (2025, 29 lipca). Audyt energetyczny dla pompy ciepła – Czy jest obowiązkowy…. [https://buims.pl/baza-wiedzy/termomodernizacja/audyt-energetyczny-dla-pompy-ciepla-czy-jest-obowiazkowy-w-2025/]

[9] Kotly.pl. (2024, 14 czerwca). Obowiązkowy audyt energetyczny przy pompie ciepła. [https://kotly.pl/obowiazkowy-audyt-energetyczny-przy-pompie-ciepla-zmiany-w-programie-czyste-powietrze/]

[10] Innowacyjnydom.com. (2025, 7 sierpnia). Audyt Energetyczny – co to jest i dlaczego warto go zrobić?. [https://www.innowacyjnydom.com/post/audyt-energetyczny-co-to-jest-i-dlaczego-warto-go-zrobi%C4%87]

[11] Gramwzielone.pl. (2022, 12 sierpnia). Co daje audyt budynku przed zakupem pompy ciepła. [https://www.gramwzielone.pl/dom-energooszczedny/108018/co-daje-audyt-budynku-przez-zakupem-pompy-ciepla]

[12] Audyt-czyste-powietrze.pl. (2025, 23 maja). Ile kosztuje audyt energetyczny? Przewodnik po cenach 2025. [https://audyt-czyste-powietrze.pl/ile-kosztuje-audyt-energetyczny/]

[13] Inspekcjadomu.pl. (2024, 6 sierpnia). Ile kosztuje audyt energetyczny „czyste powietrze”?. [https://www.inspekcjadomu.pl/porady/ile-kosztuje-audyt-energetyczny-czyste-powietrze/]

[14] Termomodernizacja.pl. (2024, 23 lipca). Średnia cena audytu energetycznego to 1300 zł. [https://termomodernizacja.pl/srednia-cena-audytu-energetycznego-to-1300-zl-wiecej-niz-dotacja-w-ramach-programu-czyste-powietrze/]